Zastosowanie radiojodu w leczeniu nowotworów tarczycy

Leczenie radiojodem w chorobach tarczycy

Leczenie radiojodem jest skuteczną, bezpieczną i tanią metodą leczenia nadczynności tarczycy w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa, wola wieloguzkowego nadczynnego i pojedynczego guza autonomicznego. Leczenie radiojodem jest leczeniem radykalnym nadczynności tarczycy i polega na nieodwracalnym uszkodzeniu tkanki tarczycowej. Celem leczenia jest wyleczenie nadczynności tarczycy, a jego skuteczność wynosi 74-93%. Niedoczynność tarczycy występuje z częstością 74-81% po roku u leczonych z powodu choroby Gravesa-Basedowa. Niedoczynność tarczycy rozwija się postępująco u chorych leczonych z powodu wola guzowatego nadczynnego. Występuje ona z częstością 3% po roku i 64% po 24 latach po leczeniu z powodu wola wieloguzkowego nadczynnego i z częstością 7,6% po roku i 60% po 20 latach po leczeniu z powodu pojedynczego guza autonomicznego. U 6-20% leczonych występuje przetrwała lub nawrotowa tyreotoksykoza wymagająca ponownego leczenia. Przeciwwskazaniami do leczenia radiojodem są: ciąża i okres karmienia piersią, rozpoznanie i podejrzenie raka tarczycy oraz niezdolność do przestrzegania zasad ochrony radiologicznej. Podanie radiojodu wiąże się z ryzykiem wystąpienia lub nasilenia orbitopatii Gravesa. Ze względu na duże ryzyko nasilenia sięgające 32% u chorych z łagodnymi zmianami ocznymi, mianem TRAb > 8,8 IU/l oraz palących, konieczne jest stosowanie w tej grupie chorych prewencji glikokortykoidami w dawce początkowo 0,3-0,5 mg prednizonu/kg na dobę, a następnie stopniowo zmniejszanej w ciągu trzech miesięcy. Takie postępowanie skutecznie chroni przed nasileniem orbitopatii.

Przed leczeniem 131I należy wykonać BACC guzów tarczycy podejrzanych ultrasonograficznie oraz guzów „zimnych” scyntygraficznie, gdyż podanie radiojodu wiąże się z ryzykiem odróżnicowania zróżnicowanego raka tarczycy i wystąpienia agresywnych, nisko zróżnicowanych postaci raka o dużym zaawansowaniu i złym rokowaniu.

Leczenie jodem radioaktywnym – wskazania

Leczenie jodem 131 jest wskazane w chorobach tarczycy, w przebiegu których dochodzi do nadprodukcji hormonów tarczycy, czyli do nadczynności tarczycy. Są to przede wszystkim choroba Gravesa Basedowa, wole guzkowe (guzowate) tarczycy, gruczolak toksyczny. Stosowany jest także w przypadku chorób niezwiązanych z nadczynnością tarczycy, ale przebiegających z wolem uciskowym na tchawicę.
Leczenie tarczycy izotopem jodu jest alternatywą dla leczenia chirurgicznego.
W terapii nadczynności tarczycy można zastosować radioizotop jodu 131I, który gromadzi się w guzkach lub miąższu tarczycy i stopniowo eliminuje komórki produkujące nadmierną ilość hormonów.
Decyzję o leczeniu radioizotopowym lub operacyjnym podejmuje się wtedy, gdy leczenie farmakologiczne nie pomaga lub jest  niewystarczające. To, który sposób leczenia zostanie zastosowany, zależy w dużym stopniu od decyzji samego pacjenta: czy woli połknięcie kapsułki z jodem radioaktywnym i powrót do domu, czy z jakiegoś powodu zdecyduje się na operację pod narkozą i pobyt w szpitalu.
Zarówno leczenie radioizotopowe, jak i operacja chirurgiczna mogą doprowadzić do sytuacji, że hormonów tarczycy będzie w organizmie za mało (wystąpi niedoczynność tarczycy) i konieczne będzie ich codzienne przyjmowanie w postaci tabletek. W wielu przypadkach uważa się to za pożądany efekt terapii. Przyjmowanie tabletek z hormonami tarczycy nie powoduje żadnych skutków ubocznych, jeżeli ich dawka jest odpowiednia. Warto zaznaczyć, że obecnie dawkowanie takich leków jest bardzo precyzyjnie monitorowane.

Leczenie jodem radioaktywnym – przeciwwskazania

Jedynymi przeciwwskazaniami do leczenia jodem radioaktywnym są ciąża i karmienie piersią.

Leczenie radiojodem - skuteczna terapia radioizotopowa

Lekarz po pozytywnej weryfikacji wyników badania histopatologicznego wystawia pacjentowi skierowanie do oddziału terapii radioizotopowej. W Polsce jest kilka tego typu ośrodków. Podczas hospitalizacji pacjent przyjmuje odpowiednią dawkę jodu radioaktywnego, który podawany jest w postaci kapsułek. Przez kolejnych kilka dni pacjent przebywa w izolacji na specjalnym oddziale. Chodzi o to, by nie narażać osób postronnych na emitowane przez pacjenta promieniowanie.
Przez kilka dni radioizotop wbudowuje się w komórki raka tarczycy. Pozostałości preparatu są wydalane z organizmu pacjenta, głównie z moczem. Ścieki radioaktywne są przechowywane w specjalnym zbiorniku do czasu, aż poziom promieniowania nie obniży się do zera. Dopiero wtedy, kiedy nie stanowią żadnego zagrożenia dla środowiska, ścieki są odprowadzane do kanalizacji komunalnej. Po około trzech dniach, z zachowaniem określonych środków ostrożności, nakierowanych głównie na ograniczenie kontaktu z innymi (przede wszystkim z dziećmi i kobietami w ciąży), pacjent może wrócić do domu.

Leczenie radiojodem - radioizotopem prosto w cel

Komórki raka tarczycy mają unikatową zdolność do wychwytu jodu. Jod radioaktywny dzięki emitowanemu promieniowaniu skutecznie eliminuje komórki raka tarczycy już na początkowym etapie leczenia.
W większości przypadków leczenie uzupełniające jodem radioaktywnym powoduje całkowite unieszkodliwienie komórek nowotworowych. Po zastosowanej terapii pozbawiony tarczycy pacjent ma niedoczynność tarczycy i z tego względu pozostaje pod stałą opieką endokrynologa.
leczenie jodem radioaktywnym jest bezpieczne. Terapia nie powoduje skutków ubocznych i jest dobrze tolerowana przez pacjentów. Nawet w wiele lat po przebytym leczeniu u pacjentów nie rozwijają się nowotwory wynikające z zastosowania promieniowania. 

Radioaktywny jod – leczenie uzupełniające i podtrzymujące

Terapię jodem radioaktywnym można zastosować także w sytuacjach, kiedy nowotwór tarczycy w ogóle nie kwalifikuje się do operacji chirurgicznej lub podczas operacji nie można usunąć wszystkich ognisk choroby (na przykład wtedy, kiedy nowotwór nacieka naczynia lub nerwy). Wówczas terapia jodem radioaktywnym będzie zastosowana jako terapia paliatywna, spowalniająca proces rozwoju nowotworu i poprawiająca jakość życia pacjenta.
Chociaż terapię radiojodem można zastosować w większości przypadków raka tarczycy (zróżnicowanych nowotworach tarczycy), w kilku procentach przypadków terapia nie może być wdrożona. To między innymi rak rdzeniasty i rak anaplastyczny tarczycy, w których nie dochodzi do gromadzenia jodu radioaktywnego.

Radioaktywny jod  - opieka po terapii

Pacjenci po zabiegu usunięcia tarczycy i zastosowaniu leczenia uzupełniającego jodem radioaktywnym na stałe przyjmują hormony tarczycy w tabletkach. Leczenie jest skuteczne, pacjenci regularnie przyjmujący lek nie odczuwają negatywnych skutków związanych z niedoborami hormonów tarczycy.
Po roku od zastosowania terapii jodem radioaktywnym pacjent wraca na oddział na badania kontrolne: oznaczenie markerów nowotworowych, badanie USG i badanie scyntygraficzne całego ciała. Podczas kontroli sprawdza się skuteczność zastosowanej terapii. Lekarz ocenia, czy nie pozostały lub nie pojawiły się nowe ogniska przerzutowe choroby. Jeśli zachodzi taka konieczność, terapię z zastosowaniem jodu radioaktywnego można zastosować ponownie. Leczenie uznaje się za skuteczne wtedy, kiedy w badaniach wskaźniki wykażą pełną remisję choroby.
Cykliczne wizyty kontrolne u endokrynologa odbywają się zgodnie z zaleceniem lekarza prowadzącego.

Gdzie pójść na konsultację do lekarza endokrynologa medycyny nuklearnej?

Najlepsza Poradnia Endokrynologii Ogólnej i Onkologicznej mieści się w Onkolmed Lecznica Onkologiczna na Ursynowie w Warszawie. Konsultuje  w niej bardzo dobra lekarz endokrynolog medycyny nuklearnej.

W celu umówienia się na konsultację u endokrynologa medycyny nuklearnej, onkologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Źródła:
poradnikzdrowie.pl/zdrowie/hormony/leczenie-jodem-radioaktywnym-w-chorobach-tarczycy-na-czym-polega-aa-LPWk-VEGz-isrH.html
mp.pl/pacjent/onkologia/aktualnosci/239283,radioizotopy-na-pomoc-tarczycy