Kwasica ketonowa (cukrzycowa)

Jaką chorobą jest kwasica ketonowa (cukrzycowa)?

Kwasica ketonowa (cukrzycowa) to zaburzenia metaboliczne wynikające z dużego stężenia glukozy we krwi, które prowadzą do nadmiernej produkcji ciał ketonowych (substancji kwaśnych w organizmie). Kwasica ketonowa częściej występuje w przebiegu cukrzycy typu 1 niż typu 2, dotyczy więc zwykle młodych pacjentów. Przyczyną kwasicy ketonowej jest niedobór insuliny powodujący znaczne zwiększenie stężenia glukozy we krwi, określane mianem hiperglikemii. Hiperglikemia z kolei prowadzi do licznych zaburzeń metabolicznych przebiegających z nadmierną produkcją ciał ketonowych i do znacznego odwodnienia organizmu. Chcąc obronić się przed dużymi stężeniami glukozy we krwi, organizm pobudza ośrodek pragnienia w mózgu i zwiększa oddawanie moczu, aby wypłukać nadmiar glukozy. Jeśli jednak ilość oddawanego moczu jest większa niż ilość przyjmowanych przez pacjenta płynów, doprowadza to do odwodnienia organizmu. Kwasica ketonowa rozwija się w ciągu kilku godzin.

Kwasica cukrzycowa - jakie są przyczyny kwasicy ketonowej (cukrzycowej)?

Do czynników wywołujących kwasicę ketonową (cukrzycową) zaliczamy:

• zakażenia bakteryjne – dróg moczowych, osteomyelitis, dróg oddechowych,
• zakażenia wirusowe,
• ostre choroby sercowo-naczyniowe – zawał serca, udar mózgu,
• ciąża – nagły wzrost zapotrzebowania na insulinę, insulino oporność,
• zapalenie trzustki,
• leki osłabiające śladowe wydzielanie insuliny – tiazydy, sulfonamidy, steroidy, acetazolamid,
• błędy w insulinoterapii i w leczeniu doustnymi środkami przeciwcukrzycowymi,
• ostre schorzenia niezakaźne,
• nadmiar hormonów osłabiających wpływ insuliny: glukagonu, katecholamin, kortyzolu i hormonów tarczycy.

Kwasica cukrzycowa – jakie są objawy kwasicy ketonowej (cukrzycowej)?

Objawy kwasicy cukrzycowej uzależnione są od ciężkości kwasicy ketonowej. W stanie względnie łagodnym chory jest osłabiony, czuje niepokój, miewa nudności, oddech Kussmaula (charakterystyczny oddech kwasiczy - oddech z zapachem acetonu). W moczu natomiast występują oprócz cukru ciała ketonowe. Objawy w stanie ciężkim to: suchy, obłożony język, zwiększone pragnienie, zapach acetonu, szybki, głęboki i bolesny oddech, bóle brzucha, suchość skóry, dreszcze, różnego stopnia zaburzenia świadomości, w moczu kwas acetooctowy i octan. Najcięższym stanem jest śpiączka cukrzycowa, w której objawy są takie jak w stanie ciężkim z tym że pacjent jest nieprzytomny.
Rozpoznanie kwasicy ketonowej jest możliwe na podstawie objawów klinicznych oraz badań laboratoryjnych. Charakterystyczne dla kwasicy cukrzycowej są:

• hiperglikemia (nadmierne stężenie glukozy we krwi),
• hiperketonemia (nadmierne stężenie ciał ketonowych),
• kwasica metaboliczna.

Kwasica cukrzycowa – jak przebiega leczenie kwasicy ketonowej (cukrzycowej)?

Rozpoznanie kwasicy ketonowej ustala lekarz na podstawie obecności odpowiednich objawów klinicznych, badania fizykalnego oraz badań krwi wykonywanych w szpitalu. Wykonywana jest między innymi gazometria, która pozwala wykryć zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. Jeżeli pacjent ma kwasicę ketonową gazometria wynosi pH<7,3 lub HC03 (stężenie wodorowęglanów w osoczu) <15 mmol/l, a poziom glukozy we krwi wynosi>250 mg/dl (14 mmo/l). Oprócz tego przeprowadza się badanie moczu, aby ocenić obecność ciał ketonowych. Z uwagi na poważny stan leczenie jest prowadzone w warunkach szpitalnych i polega na odpowiednim nawodnieniu, obniżeniu glikemii, eliminacji ciał ketonowych, wyrównaniu zaburzeń wodno-elektrolitowych i gospodarki kwasowo-zasadowej, a także chorób współistniejących (tj. leczenie infekcji).

Kwasica cukrzycowa - jakie mogą być powikłania kwasicy ketonowej (cukrzycowej)?

Nieleczona kwasica ketonowa może prowadzić do śpiączki cukrzycowej, a nawet śmierci, dlatego bardzo ważne jest jak najszybsze skonsultowanie się z lekarzem.

W celu umówienia się na konsultację u lekarza rodzinnego, endokrynologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337